• 4 lipca 1588 roku podpisano akt erekcji nowej parafii w Topolnie na wniosek Samuela Konarskiego właściciela Topolna. W następnych latach Samuel Konarski buduje pierwszy drewniany kościół w Topolnie.
   
• Rok 1668 - przebywający na dworze Jana Konarskiego w Topolnie (w charakterze kapelana) o. Augustyn Stanisz - franciszkanin z Chełmna, zaczyna prowadzić osobne księgi metrykalne; na pierwszej stronie wspomina o Obrazie Matki Bożej, nazywając go "Cudownym"
   
• 15 sierpnia 1669 r.- powstaje Bractwo Różańcowe, do którego zapisują się; biskupi, prałaci, szlachta z Prus Królewskich i (bardzo licznie) czciciele Matki Bożej z prostego ludu całej okolicy
   
• Rok 1681 - Dwaj bracia; ks. Adam Zygmunt Konarski - Proboszcz katedry warmińskiej, oraz Andrzej Konarski - właściciel Topolna kończą budowę obecnego kościoła oraz zabudowań klasztornych dla Ojców Paulinów.
   
• Rok 1684 - przybywają z Częstochowy do Topolna pierwsi zakonnicy
   
• Rok 1686 - biskup Madaliński zatwierdza fundację braci Konarskich i Ojcom Paulinom powierza parafię Topolno
   
• W latach 1685 - 1700 - kościół otrzymuje podstawowe wyposażenie; ołtarz główny, ambonę, dwa ołtarze boczne, organy wraz z chórem organowym.
   
• Zima roku 1703/4 - król szwedzki Karol XII w okolicach Topolna rozlokowuje wojska na zimowisk - sam mieszka w klasztorze Ojców Paulinów w Topolnie 10 czerwca 1718 - konsekracja kościoła.
   
• Około roku 1720 Paulini przekazują do Topolna koronę Matki Bożej - wotum króla Władysława IV, która wcześniej umieszczona była na Obrazie Jasnogórskim
   
• Do roku 1772 - Sanktuarium Topoleńskie przeżywa swój "złoty wiek". Posługa duszpasterska Paulinów sprawia, że Sanktuarium pięknieje, a kult Matki Bożej kwitnie.
   
• Rok 1772 - pierwszy rozbiór; Topolno dostaje się do Królestwa Prus. Ojcom Paulinom zostaje zabrany folwark, który był podstawą ich utrzymania i dawał możliwość prężnego działania.
   
• Rok 1785 - powstaje bractwo Opatrzności Bożej
   
• Rok 1811 - wskutek ustawy pruskiej o kasacji zakonów, Ojcowie Paulini opuszczają Topolno. Zaczyna się upadek znaczenia tutejszego Sanktuarium spowodowany nieobecnością stałego duszpasterza. Większość dokumentów dotyczących Sanktuarium zostaje przekazana na Jasną Górę, a część zostaje zabrana przez administrację państwową - pruską.
   
• Druga połowa XIX wieku to czas ożywienia kultu Matki Bożej, ale działalność germanizacyjna i osadnictwo Niemców - protestantów nie sprzyja masowemu duszpasterstwu odpustowemu i pielgrzymkowemu
   
• Lata 1894-1911 - czas poważnych remontów; renowacja ołtarza głównego, ołtarza św. Pawła Pustelnika, remont dachu. Ufundowane zostaje jedenaście witraży do wszystkich okien.
   
• Lata 1939 - 1945 hitlerowcy rabują archiwum parafialne oraz obraz, który przedstawiał dzieje kultu Matki Bożej w Topolnie. Wkroczenie wojsk radzieckich spowodowało znaczne zniszczenia w paramentach liturgicznych. W roku 1965 w ramach przygotowania do Tysiąclecia Chrześcijaństwa w Polsce, zostaje przeprowadzona konserwacja Obrazu Matki Bożej. Wykonawcą tej pracy jest mgr Lesław Szolginia ze Świecia.
   
• W roku 1980 Ojcowie Paulini przeprowadzają inwentaryzację zabytków w kościele, którego niegdyś byli kustoszami. Dokonują rewelacyjnego odkrycia: korona Matki Bożej, to poszukiwana przez nich "korona Władysława IV z Obrazu Jasnogórskiego".
   
• Od roku 1982 zaczynają coraz częściej przybywać różne grupy rekolekcyjne ( zwłaszcza oazowe) na skupienia modlitewne i czuwania przed Obrazem.
   
• W nocy 4/5 marca 1983 roku banda złodziejska z kieleckiego włamuje się do kościoła. Zrabowane zostają: korona "władysławowska" Matki Bożej, wszystkie historyczne srebrne wota, barokowa monstrancja, barokowy kielich i liczne drobne "pretiosa". Wszystko przepadło bezpowrotnie, gdyż następnego dnia paserzy "upłynnili srebrny złom".
   
• W kolejnych latach wzmaga się pobożność maryjna w Parafii. Powstaje 6 róż Żywego Różańca; jedna męska, cztery niewiast i jedna rodzin. To apostolstwo modlitewne obejmuje więc 10 % parafian.
   
• Rodzi się myśl ufundowania nowej korony. Duszpasterskie Wspólnoty Rolników / animatorzy tych wspólnot z całej diecezji/ bardzo często gromadzą się na modlitwie, powierzając Matce Bożej trudne sprawy wsi i naszej Ojczyzny.
   
• 8 grudnia 1988 roku - ks. Bp Marian Przykucki poświęca nową Koronę Matki Bożej i koronuje Obraz. Korona jest "kopią" zrabowanej korony "władysławowskiej"
   
• Od maja 1992 roku zaczynają się prace związane z kapitalnym remontem budynku świątyni - Sanktuarium Matki Bożej w Topolnie. Prace konserwatorsko - remontowe trwają nieprzerwanie. Są one możliwe dzięki ofiarności Parafian, życzliwości Władz Gminy Pruszcz, wsparciu Państwowej Służby Ochrony Zabytków, oraz ofiarom wielu życzliwych osób.
   
• Głównym przedmiotem kultu jest Obraz Matki Bożej ( w stylu Jasnogórskim) z XVI wieku namalowany na deskach z drzewa iglastego. Autor nieznany. Według tradycji do Topolna przybył w roku 1583.
   
• Dokładny, historycznie udokumentowany, czas przybycia do Topolna Obrazu Matki Bożej - nie jest znany. Podanie ludowe głosi:
  "Było to w uroczystość Nawiedzenia NMP w roku 1583. Dzień był jasny i pogodny. Naraz nad środkiem Wisły ukazała się jasność, tym dziwniejsza, że nie pochodziła od palącego się ognia. Ludzie widząc tę nadzwyczajną jasność pobiegli na wał, aby bliżej przypatrzyć się temu zjawisku. Tuż za wałem płynęła Wisła... Lecz jakież było ich zdziwienie, gdy spostrzegli, że ta jasność unosiła się nad obrazem płynącym pod wodą. W milczeniu i ze strachem patrzyli na to zjawisko. ...Tymczasem obraz Najświętszej Maryi Panny wolniutko płynął i stanął tak, jakby się oparł o pień topoli. Chwilę jeszcze ludzie w podziwieniu czekali co się też stanie z tym obrazem. Lecz gdy się nie ruszył z miejsca, ochłonąwszy ze strachu pośpieszyli do łódek, które były nad brzegiem, wsiedli w nie i popłynęli do tego obrazu. Bez trudu mogli go zabrać i z wielką radością przywieźli na ląd..... Gdy go przywieźli na ląd, w niemałym byli kłopocie, co z nim robić, gdzie go umieścić. Kościoła na ten czas nie było w Topolnie, w któremby go ustawić mogli. Nareszcie postanowili urządzić godne dla niego miejsce tuż obok Bożej Męki murowanej, która stała nad strugą przy drodze wiodącej do Grabowa. Na prędce zbudowali tu skromną kapliczkę, w której ustawili ten cudowny obraz..."
  (ks. Leon Kiedrowski "Cudowny Obraz Matki Boskiej w Topolnie" Toruń 1905)
   
• W okresie II Wojny światowej zginęło całe archiwum parafialnej wraz z Księgą Cudów i Łask.
  "Roczniki Paulińskie" podają opis dwóch cudów.
   
• "....gdy zaczęto budowę kościoła, szlachcic Nahorecki, idąc za pobożnym natchnieniem, kazał przeprowadzić swą sparaliżowaną córkę wokół wzniesionych fundamentów kościoła. Spodziewał się bowiem przez to uzdrowienia chorej. I niepróżne okazało się jego życzenie. Gdy bowiem powrócił do domu z pobliskiego miasteczka, gdzie przebywał na jarmarku, zastał z radością córkę zdrową, przechadzającą się wokół sadzawki"
  Roczniki Paulińskie t.II s. 139 Wydawnictwo Paulinianum - 1997
   
• ".....Podczas aktu introdukcji ludność wielce się uradowała niespodziewanie spadającym deszczem. Wysychające bowiem zasiewy były spragnione wilgoci prawie przez cały kwartał, gdyż letni żar słońca coraz mocniej doskwierał. Pobożne dusze przypisywały to dobrodziejstwo cudowi...!
  Roczniki Paulińskie t.II s. 169 Wydawnictwo Paulinianum - 1997